10.20 Zelfredzaamheid? Hoe dan?

Zelfredzaamheid, het klinkt simpel en dat is het ook. Hoe meer cliënten zelf doen, hoe minder jij hoeft te doen. Maar dat niet alleen, hoe actiever de cliënt, hoe langer vitale lichaams- functies zoals bloedsomloop en ademhaling in stand blijven of verbeteren, hoe sneller het herstel, hoe minder kans op terugval, hoe meer gevoel voor eigenwaarde en ga zo maar door.

Gelukkig geldt ook het omgekeerde: spierweefsel hoeft echt niet maxi- maal getraind te worden om op peil te blijven of om sterker te worden. Het gewone dagelijkse bewegen is een vrij effectieve manier om spierweefsel op peil te houden. De mate van zelfredzaamheid houdt ook verband met incontinentie. Wanneer iemand niet meer zelfstandig kan opstaan, neemt de kans op incontinentie met een factor 13 toe. Ook decubitus kun je soms voor- komen door de zelfredzaamheid te verbeteren. 

Soms is het lastig. Zorgverleners willen zorgverlenen en zijn snel geneigd een handeling over te nemen van de cliënt, die dat wellicht best zelf kan. De andere kant is ook waar: cliënten leggen zich ook letterlijk gemakkelijk neer bij hun rol als cliënt. We noemen dit ook wel PIP oftewel ‘Pyama Induced Paralysis’, een door de pyjama veroorzaakte ‘verlamming’. Oftewel, als je in bed gaat liggen kun je schijnbaar opeens niets meer. Amsterdamse ambulance verpleegkundigen noemen dit verschijnsel waarbij de cliënt bij aankomst van de ambulance opeens niets meer kan ook wel ‘circusverlamming’.